Beeld werkwijze - Onze manier van werken - Jaarverslag 2016

Onze manier van werken ONS welzijn werkt vanuit teams in de wijk, Sociaal Teams voor volwassenen en de Basisteams Jeugd en Gezin, die zijn gespecialiseerd in vraagstukken die binnen een gezin kunnen spelen.

‘Ik had het als jonge moeder behoorlijk moeilijk met de opvoeding van mijn dochtertjes van twee en vier. Bovendien zaten we vooral thuis, er samen op uitgaan deed ik eigenlijk niet. Het voelde steeds minder prettig, alsof ik er alleen voor stond. Ik praatte er met een vriendin over. Zij gaf mij het nummer van ONS welzijn.’

Een afspraak met twee medewerkers van ONS welzijn was snel gemaakt. ‘Ze kwamen bij ons thuis op bezoek en het voelde meteen goed. Prettig om met mensen te praten die er verstand van hebben. Er werd naar mijn verhaal geluisterd en ik kreeg meteen praktische opvoedingstips. Dat ik bijvoorbeeld veel consequenter naar mijn dochters moest zijn. En wat ik - hoe jong ze ook zijn - van hen mag verwachten. Ik ben het meteen anders gaan aanpakken en ik merkte al snel dat het met mij en mijn gezin een stuk beter ging.’

Zelf vrijwilliger geworden

De medewerkers van ONS welzijn wezen Elif ook op de Speelbus, waar spelenderwijs opvoedondersteuning wordt geboden. ‘Ik ga er elke woensdagmiddag met mijn meiden naartoe. Die vinden het heerlijk om daar te spelen en hebben er vriendjes en vriendinnetjes gemaakt. Ikzelf heb er veel opgestoken. Inmiddels ben ik er vrijwilliger en help ik vanuit mijn eigen ervaringen nu andere ouders met opvoedvragen en -problemen. Bovendien kom ik er de mensen van ONS welzijn soms tegen. Dan praten we gezellig even bij.’

Tip van Elif

‘Heb jij ook vragen of problemen in je gezin? Besef dat je niet de enige bent en schakel hulp in. In je eigen omgeving en bij de mensen van ONS welzijn.''Ze hebben een luisterend oor, geven advies en wijzen je de weg. En ze stimuleren je vooral om zelf aan de slag te gaan. Zodat je als het beter gaat kunt zeggen: dat heb ik toch maar mooi gedaan. Misschien dat je uiteindelijk net als ik ook anderen weer kunt helpen. Zo zijn we er voor elkaar.’

Met ons gaat het véél beter. En vanuit mijn ervaringen help ik nu ook andere ouders.

Martine en Leon uit Uden zijn de ouders van Pien (3) en Gijs (5). Pien heeft het syndroom van Down. ‘De verzorging van Pien is heel intensief. Na best veel teleurstellingen kwamen we uiteindelijk bij ONS welzijn bij de juiste contactpersoon terecht voor de aanvraag van een persoonsgebonden budget. Toen voelden we voor het eerst: ons complete gezin wordt gezien, gehoord en er wordt met ons meegedacht.’

‘Drie jaar hebben we veel tijd moeten steken in ‘gedoe’ om de juiste hulp te regelen. Die energie hadden we liever in onze kinderen gestoken. Het persoonsgebonden budget was nodig vanwege veranderingen in de WMO. Dat werd via het Basisteam Jeugd en Gezin van ONS Welzijn snel en goed geregeld. Bovendien leefde de medewerkster van het Basisteam Jeugd en Gezin zich echt goed in. Haar eerste vraag was: ‘Hoe gaat het met jullie? De aandacht en oplossingen waren niet alleen gericht op Pien maar op ons hele gezin.’

‘Opa helpt waar hij kan, andere familie woont ver weg en vrijwilligers konden we zelf niet goed vinden. ONS welzijn verwees ons naar Blink, waar men bemiddelt in vrijwilligers en zorgstagiairs. Na twee weken al kwam stagiaire Marli ons eenmaal per week helpen met de kinderen. En dat doet ze nog steeds.’ Leon gebruikt de tijd die vrijkomt om lekker in en om het huis te klussen. Een deur van de kamer naar de keuken voor de veiligheid van Pien én een trampoline in de tuin voor de kinderen. Martine gaat nu regelmatig sporten. ‘Even ontspannen en de batterij opladen.’

De toekomst

‘We weten: voor hulp, tips en vragen over ons gezin kunnen we altijd bij ONS welzijn terecht. Daar zit de juiste kennis en ervaring, daar weet men de weg en voelt het fijn en vertrouwd. Zo kunnen wij al onze energie in onze kinderen steken. De individuele uren die we hebben gebruiken we voor thuisbegeleiding, maar worden ingezet via de peuterspeelzaal in plaats van thuis. Pien kan straks zelfs door naar een reguliere basisschool, daar is haar begeleiding nu op gericht. We zijn blij dat zij die kans krijgt.’

“Waar word je gelukkig van?”. Dat is de centrale vraag als iemand bij ONS welzijn aanklopt met een probleem of situatie waar hij even geen raad mee weet. In de kern heeft het antwoord meestal te maken met meedoen of jezelf (weer) kunnen redden.

Bij jezelf (weer) kunnen redden gaat het om het aanpakken van een onbalans tussen draagkracht en draaglast, dat wat op je bordje ligt en het vermogen om daarmee om te gaan. Bij meedoen gaat het om betekenisvolle relaties en zingevende dagbesteding door maatschappelijke participatie en werk.

Naast individuele vragen, kennen we ook collectieve vragen. Bij collectieve vragen gaat het om samenwerking van burgers die samen iets willen bereiken voor de lokale samenleving of daarvoor een samenwerkingsverband willen opzetten.

Zowel vanuit de vragen die er zijn, als vanuit het soort oplossingen dat nodig is, kent onze aanpak 4 invalshoeken. Een individuele of juist een groepsgewijze (collectieve) invalshoek. En afhankelijk van wie de begeleiding uitvoert, praten we over een formele aanpak als daar een beroepskracht van ONS welzijn bij betrokken is. Zijn het juist burgers zelf die elkaar onderling helpen, dan noemen we dat een informele aanpak.

Focus op beweging

Samen met de klant of groep klanten zoeken we de oplossing die het best past bij de vraag, de situatie, de mogelijkheden en talenten die er zijn, bij de klant, het sociaal netwerk of in de lokale samenleving. We zoeken dus naar een optimale verhouding tussen de 4 invalshoeken, met een ferme focus op het bevorderen van informele en collectieve oplossingen, of dat nu gaat om het versterken of verbreden van bestaande verbanden of samen opzetten van nieuwe. Omdat informele en collectieve oplossingen duurzamer zijn voor zowel klant als samenleving en ook een preventief effect hebben. Hoe sterker de informele steun en de sociale verbanden in de eigen omgeving, hoe later en hoe minder mensen een beroep doen op formele en individuele ondersteuning.

Klantplan

In overleg met de klant of groep klanten bepalen we een doel en maken een plan van aanpak hoe naar dat doel toe te werken, het klantplan. In dit plan staan alle afspraken over de begeleiding en acties die nodig zijn van de klant zelf, ONS welzijn en andere betrokkenen. De klant is eigenaar en regisseur van het klantplan en neemt verantwoording voor de eigen acties. Aan het eind van het afgesproken traject of eerder als de klant vindt dat hij weer op eigen kracht verder kan, vindt een evaluatie plaats. Daarna sluiten we de begeleiding en ONS welzijn en laten we de klant 'los' (tenzij anders wordt afgesproken).

Onze manier van werken leidt tot 4 unieke vormen van dienstverlening die samen één geheel vormen. Met als doel een duidelijke beweging vanuit de 4 delen naar het paars van het informele collectief.

Individueel – Formeel: Individuele begeleiding

De klant wordt tijdelijk individueel begeleid door een professional van ONS welzijn. Gericht op herstellen, versterken of handhaven van zelfredzaamheid of participatie door coaching, empowerment / activering of begeleiding van de eerste stappen in het doen van vrijwilligerswerk.

Collectief – Formeel: Groepen en cursussen

De klant neemt tijdelijk deel aan groepsgewijze begeleiding of cursussen, georganiseerd door beroepskrachten van ONS welzijn. Gericht op herstellen, versterken of handhaven van zelfredzaamheid of participatie, door samen leren, voorlichting en opbouwen van lotgenoten-steun. Regelmatig zien we dat (lotgenoten-)groepen na het formele traject, informeel bij elkaar blijven komen.

Informeel – Individueel: Burenhulp

De klant krijgt individuele steun van mensen uit zijn omgeving of sociaal netwerk. Bijvoorbeeld via burenhulp, maatjes inzet of vrijwilligersdiensten. Deze vorm heeft vaak een dubbel effect: waar de één door steun een toename van zelfredzaamheid ervaart, haalt de ander energie en voldoening uit het contact. ONS welzijn stimuleert actief het tot stand komen en versterken van onderlinge steun en vrijwillige inzet.

Informeel – Collectief: Samen doen

Mensen in de wijk organiseren samen activiteiten en voorzieningen en zetten zich in om hun buurt samen mooier, veiliger, toegankelijker of zorgzamer maken. Ontmoeting, dagbesteding, informele zorg, samen eten, samen bewegen, samen bezig met cultuur en ontspanning. Door het samen doen ontstaat een sterk collectief, dat steun geeft aan mensen en meedoen voor iedereen mogelijk maakt. ONS welzijn stimuleert (wijk-)organisaties, burgerinitiatief en talent-community’s, waar samen doen en delen voorop staat.

Het feit dat iemand zichzelf kan redden (zelfredzaamheid) op verschillenden vlakken in het dagelijks leven, zoals inkomen, dagbesteding, gezondheid of meedoen, draagt bij aan het gevoel van geluk. ONS welzijn adviseert en ondersteunt mensen bij het vergroten van de zelfredzaamheid waar dat het meest nodig is. Zodat zij meer geluk ervaren en op eigen kracht verder kunnen.

Zelfredzaamheidsmatrix

Bij individuele vragen van volwassenen werkt ONS welzijn met de zelfredzaamheidsmatrix (ZRM). Een tabel om de mate van zelfredzaamheid vast te stellen op 11 domeinen. Hiermee brengen we zowel de situatie als de ontwikkeling van de klant goed in kaart. De tabel wordt samen met de klant ingevuld aan het begin en bij de afsluiting van zijn begeleiding. Door de twee meetmomenten met elkaar te vergelijken, zien we of de zelfredzaamheid is verbeterd en of het klantplan effectief was. Doel is klanten minimaal verder helpen naar een hoger niveau van zelfredzaamheid en bij voorkeur naar het niveau 'voldoende' of 'volledig zelfredzaam". Zodat klanten meer geluk of kwaliteit van leven ervaren.

Integraal

We kijken integraal naar de 11 domeinen en bepalen samen met de klant wat de beste aanpak is en prioriteit heeft. Domeinen die voor de klant belangrijk zijn voor een goede basis in het dagelijks leven krijgen vaak voorrang (meestal Financiën, Wonen en Zelfzorg), zodat vervolgens ruimte ontstaat om actie te nemen op de andere domeinen.
Hieronder staan de resultaten van de Zelfredzaamheidsmatrix 2016 binnen een zestal domeinen waar ONS welzijn het meeste effect heeft gerealiseerd.

Bij Wonen staat centraal of de klant een veilige, toereikende woning heeft waar hij voor langere tijd kan verblijven. Het gaat om stabiliteit en kwaliteit van de woonsituatie en de mate waarin de klant hier zelf in kan voorzien. Gemiddeld is het aantal klanten dat voldoende of volledig zelfredzaam is geworden op dit vlak in 2016 met 10% toegenomen.

Zelfredzaamheid met betrekking tot financiën gaat over de hoogte van de inkomsten van de klant in relatie tot de uitgaven, de bron van inkomsten (komen deze voornamelijk uit betaalde arbeid of uitkering) en of er schulden zijn en zo ja hoe deze zich ontwikkelen en wie deze beheert. In 2016 werd 10% van alle klanten meer zelfredzaam op het domein Financiën.

Dit domein zegt iets over de aan- of afwezigheid van geestelijke problemen en, als er sprake is van geestelijke problemen, hoe de klant daarmee omgaat en de eventuele behandeling opvolgt. En welke invloed hebben deze problemen op het dagelijks functioneren van de klant? Het vermogen om te kunnen omgaan met geestelijke problemen is bij 25% van de klanten sterk verbeterd in 2016.

Bij zelfzorg gaat het over de mate waarin de klant alledaagse activiteiten uitvoert of de uitvoering daarvan heeft georganiseerd. Taken als voor zichzelf zorgen (eten, wassen, aankleden, naar toilet gaan) of meer complexe taken zoals het organiseren van het huishouden en het zorgen voor anderen. Gemiddeld werden in 2016 9% meer klanten voldoende of volledig zelfredzaam op het vlak (het organiseren van) zelfzorg.

Dit domein bepaald of de klant voldoende personen om zich heen heeft die hem kunnen steunen en begeleiden in zijn groei en ontwikkeling en hoe is de kwaliteit van deze relatie (kan iemand ook echt terugvallen op zijn netwerk). Hieronder vallen ook familieleden die niet met de persoon samenwonen. Eind 2016 zijn 12% meer klanten met een sterk sociaal netwerk geteld.

Maatschappelijke participatie is de mate waarin de klant meedoet aan een (maatschappelijk) georganiseerde activiteit zoals een sportclub, een vereniging, (school-)comité, kerk en steun- of adviesgroepen. Ook letten we op de aanwezigheid van bevorderende of belemmerende factoren (bv. mobiliteit, tijd, kinderopvang of mantelzorgtaken). Van het totaal aantal klanten werd 9,5% meer zelfredzaam op dit vlak in 2016.

Elif, jonge moeder van twee kinderen